Gebelikte Hipertansiyon

Tanımlar

Gebelikte yapılan takiplerin herhangi birinde tansiyon değerlerinin 140/90 mm Hg (civa basıncı) ve üzerinde bulunması ve bu yüksekliğin en az dört saat aralıklarla en az iki kere saptanmış olması gebelikte hipertansiyon tanısını koydurur.

Gebelikte hipertansiyonla birlikte "albüminüri" (idrarda normalin üstünde albümin cinsi protein görülmesi) durumunda preeklampsi tanısı konur.

Vücutta, özellikle de ellerde ve yüzde ortaya çıkan ödem (şişme) tek başına preeklampsi tanısında yeterli değildir. İdrarda albüminin normalden fazla olması da tek başına preeklampsi tanısı koymak için yeterli değildir.

Hipertansiyon ve idrarda albümin kaybı mutlaka beraber görülmelidir.

Preeklampsi kelime anlamı olarak "eklampsi öncesi" demektir. Gebelik döneminde sara nöbetini andıran genel vücut kasılmalarının ortaya çıkması durumu eklampsi olarak tanımlanır. Preeklampsi tedavi edilmediği durumda eklampsiye dönüşebildiğinden preeklampsiye eklampsi öncesi hastalık adı verilmiştir.

Sınıflandırma

Gebeliğin herhangi bir zamanında hipertansiyon saptandığında bu mutlaka preeklampsi anlamına gelmemektedir.

Gebelikte hipertansiyon aşağıdaki durumlardan birine bağlı ortaya çıkar.

Gebe kalmadan önce zaten hipertansiyon olduğu bilinen bir anne adayında kronik hipertansiyon söz konusudur.

Gebeliğe bağlı ortaya çıkan hipertansiyon mol gebeliği gibi bazı özel durumlar hariç her zaman 20. gebelik haftasından sonra gözlenir. Bu yüzden 20. gebelik haftasından önce yapılan gebelik muayenelerinde hipertansiyon tanısı konması da gebelik öncesinden varolan ancak tanısı konamamış bir kronik hipertansiyon varlığına işaret eder.

Kronik hipertansiyonu olduğu bilinen ya da gebelikte kronik hipertansiyonu olduğu saptanan anne adayı yakın takibe alınır. Bu takiplerde idrarda normalden fazla albümin varlığı söz konusu olduğunda preeklampsi tanısı konur. Genel vücut kasılmaları ortaya çıktığında ise eklampsi tanısı konur. Bu durumda Kronik hipertansiyon zemininde gelişen preeklampsi/eklampsi'den bahsedilir.

Önceden hipertansiyonu olmayan ve ilk 20 haftalık takiplerde tansiyon değerleri normal seyreden anne adayında saptanan tansiyon yüksekliğinde gebeliğin neden olduğu hipertansiyon tanısı konur.

Gebeliğin neden olduğu hipertansiyon farklı seyirler gösterebilir:

• Tüm gebelik boyunca hipertansiyon aşamasında kalabilir. Buna saf hipertansiyon ya da gestasyonel hipertansiyon (gestasyonel=gebelikle alakalı) adı verilir. Gebeliğin bitmesiyle hipertansiyon kısa zamanda ortadan kalkar. Çoğu durumda gestasyonel hipertansiyon bu aşamada kalır.
• Preeklampsi gelişebilir. Gelişen bu preeklampsi ağır seyredebilir ya da hafif düzeyde kalır.
• Eklampsi gelişebilir. Eklampsi geliştiği andan itibaren preeklampsi tümüyle farklı bir boyut kazanır ve anne adayı ve bebeğin hayatını tehdid eden durumlar ortaya çıkabilir. Tanısı erken konmuş bir preeklampsi ender olarak eklampsiye dönüşür.
• HELLP Sendromu gelişebilir. HELLP sendromu bazen preeklampsi gelişmeden direkt olarak başlayabilen hayati tehlikesi olan bir durumdur ve oldukça ender görülür.